Giới thiệu
U xơ cơ tử cung (UXCTC) là khối u lành tính nguyên nhân chưa được biết rõ ràng, do sự phát triển quá mức của sợi cơ trơn và mô liên kết ở tử cung. U xơ cơ tử cung thường không có triệu chứng, thường được phát hiện tình cờ qua khám hay siêu âm. Trong một số trường hợp UXCTC gây biến chứng như thiếu máu do cường kinh, hiếm muộn, sẩy thai, sinh non, chèn ép các cơ quan trong ổ bụng. Tỉ lệ mắc của UXCTC là 20 – 40% ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, 10 – 15% phụ nữ hiếm muộn và có thể là nguyên nhân chính gây mong con ở khoảng 1 – 2.4% phụ nữ.
Hình 1: các vị trí của u xơ cơ tử cung
Mối liên quan giữa UXCTC và hiếm muộn
UXCTC đơn thuần không phải là nguyên nhân tuyệt đối gây hiếm muộn, nhiều bệnh nhân có UXCTC vẫn mang thai bình thường mà không cần can thiệp. Tùy theo vị trí khối UXCTC có thể ảnh hưởng đến khả năng mang thai, đặc biệt UXCTC dưới niêm mạc hay trong cơ làm biến dạng lòng tử cung có thể làm giảm khả năng có thai thông qua cơ chế giảm sự tiếp nhận của nội mạc tử cung, thay đổi môi trường nội tiết và biến đổi sự phát triển của nội mạc tử cung, tăng nguy cơ sẩy thai, sẩy thai liên tiếp, sinh non. Bên cạnh đó, UXCTC có thể gây chèn ép gây tắc ống dẫn trứng tác động đến sự di chuyển của trứng và tinh trùng cũng như phôi và ảnh hưởng đến khả năng có con.
Phụ nữ đang điều trị hỗ trợ sinh sản có UXCTC có tỉ lệ thành công thấp hơn (0.67 lần) so với phụ nữ không có UXCTC, đặc biệt ở những trường hợp UXCTC dưới niêm mạc.
Xử trí UXCTC liên quan đến hiếm muộn
Đối với một trường hợp chậm con có UXCTC nên được đánh giá toàn diện các yếu tố liên quan đến hiếm muộn trước khi quyết định can thiệp UXCTC. Nên can thiệp gần thời điểm hỗ trợ sinh sản để giảm sự tái phát của UXCTC. Quyết định can thiệp bằng thuốc hay phẫu thuật tùy theo vị trí, kích thước của khối UXCTC và quá trình điều trị hiếm muộn của bệnh nhân.
Kết luận
UXCTC là bệnh lý lành tính và thường hay xuất hiện ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Phụ nữ trong độ tuổi sinh sản cần thăm khám tiền hôn nhân, tiền sinh sản để phát hiện sớm UXCTC, những trường hợp UXCTC nhỏ, chưa gây biến chứng nên lập gia đình và thả có em bé sớm. Trường hợp khó có em bé có thể cần đến các biện pháp hỗ trợ sinh sản để mang thai sớm phòng ngừa những biến chứng do u xơ tử cung có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản sau này.
Tài liệu tham khảo
1. Hướng dẫn lâm sàng xử trí u xơ cơ tử cung. Bộ Y tế, 2019.
2. Guo XC et al. The Impact and Management of Fibroids for Fertility: an evidence-based approach. Obstet Gynecol Clin North Am. 2012 December; 39(4): 521–533.
